Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un, “şubat ayı sonunda TBMM’ye geleceğini açıkladığı” 8. yargı paketinin ayrıntıları belli olmaya başladı. Paketin içinde “hakaret suçlarında uzlaşmanın kaldırılması”, “iki yıl ceza alan birinin en az beş ay cezaevinde kalması” ve Can Atalay kararı ile iktidarın hedefinde olan Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) yapılan bireysel başvuruları kısıtlamaya yönelik düzenlemeleri yer alıyor.
AYM düzenlemesi
Geçici düzenleme ile 9 Mart 2023 itibarıyla AYM önünde bulunan ve makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle yapılan başvurular, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu’na devredildi. Cumhuriyet’ten Selda Güneysu’nun haberine göre, 8. Yargı Paketi’nde söz konusu düzenleme kalıcı hale getirilecek. Buna göre “makul yargılama süresinin aşılmasından” doğan hak kayıpları üzerine başvurular, AYM yerine Adalet Bakanlığı’ndaki “Tazminat Komisyonu”na yapılacak. Komisyonun aksi bir karar vermesi üzerine ancak AYM’ye bireysel başvuru yapılabilecek.
“İki yıl ceza alan 5 ay yatar” düzenlemesine tepki var
Adalet Bakanı Tunç, “toplumdaki cezasızlık algısını kaldırmak” üzere pakette iki yıl ceza alan birinin “en az beş ay cezaevinde kalabileceği” bir düzenlemenin de yer alacağını, böylece “ceza ile orantılı denetimli serbestliğin getirileceğini” açıklamıştı. Ancak bu durumun mevcut cezaevi koşulları açısından da “sıkıntı yaratabileceği” dillendiriliyor. Cezaevlerindeki mahkûm sayılarının “hayli fazla olduğu” belirtilerek “Düzenleme ile herkes en az 5 ay süreyle cezaevine girerse, cezaevlerinin mevcut kapasitesi aşılır” yorumları da yapılıyor.
Hakaret suçlarında “uzlaşma” kalkıyor
8. yargı paketinde yer alan bir diğer düzenlemenin de “hakaret suçlarında uzlaşmanın kaldırılmasına yönelik olduğu” belirtiliyor. Mevcut Ceza Muhakemeleri Yasası’nın 253. maddesi gereğince soruşturulması ve kovuşturulması takibi şikâyete bağlı olan suçlar “uzlaştırma” kapsamında yer alıyor. Hakaret suçları da bu kapsamda değerlendiriliyor. Ancak kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu ve cumhurbaşkanına hakaret suçu uzlaştırma kapsamında olan suçlardan sayılmıyor. İktidar, yeni pakette yer alacak bir düzenleme ile hakaret suçlarındaki “uzlaşmayı” kaldırmayı hedefliyor.
